TUỔI TRẺ VÀ LÝ TƯỞNG

  Ngàn Thu                  


                       


Đinh Nguyên Kha: "Tôi trước sau vẫn là một người yêu nước, yêu dân tộc tôi. Tôi không hề chống dân tộc tôi, tôi chỉ chống đảng cộng sản. Mà chống đảng thì không phải là tội". 



Tuổi trẻ mà không có lý tưởng cũng giống như một cây non không có sức sống. Lý tưởng là ý nghĩa hay hay mục đích cao đẹp mà người thanh niên cần hướng tới. Lý tưởng đó tất nhiên không phải lợi lộc bản thân mà là giá trị chung hay quyền lợi chung cho mọi người, cho xã hội. Bởi nếu ai cũng chỉ sống vì bản thân, nhất là những người còn đầy nhựa sống của tuổi trẻ, thì điều đó cũng chỉ tầm thường, đâu có gì đáng nói, có gì đâu gọi là lý tưởng. Bởi vậy lý tưởng phải là mục tiêu gì đó cao đẹp mà người nào biết hướng đến các giá trị cao luôn luôn cần phải có cho bản thân mình trong suốt cả cuộc đời. Trong ý nghĩa đó, lý tưởng có thể là khoa học, nghệ thuật, chính trị, hoạt động xã hội v.v…

Nói như vậy cũng để thấy rằng chính trị không phải là mục đích duy nhất của đời sống xã hội, nhưng ít ra nó cũng là điều không thể thiếu. Trong những thời kỳ tao loạn, đất nước bị ngoại xâm, xã hội lâm nguy, giặc giã và chiến tranh tàn phá chẳng hạn, lý tưởng chính trị chính là yêu cầu kinh bang tế thế, góp phần cứu nước, ổn định hay cứu nguy xã hội. Đó chính là lý tưởng hay mục đích của mọi kẻ sĩ ngày xưa. Nhưng trong thời hiện đại, muốn xây dựng một xã hội với lý tưởng tốt đẹp nhất thiết phải dựa trên nền tảng khoa học khách quan và thực tế, tuyệt đối không thể mê muội, cuồng tín hoặc hão huyền, phi thực chất. Thế nhưng, dù trong mọi trường hợp, tuổi trẻ hay người thanh niên có lý tưởng luôn luôn phải là người có ý thức tự do, tự chủ và độc lập. Thiếu yếu tố này sẽ chỉ còn là hình thức chạy theo người khác, và nếu trong một xã hội mà mọi người chỉ còn hùa theo lẫn nhau, chạy theo lẫn nhau, thì đó cũng triệt tiêu cả lý tưởng, triệt tiêu cả mọi ý nghĩa và kết quả. Bởi sự đoàn kết, sự thống nhất nhau trong một tập hợp, một tổ chức nào đó muốn có giá trị bao giờ cũng cần sự sáng suốt, sự tỉnh táo, sự thiện chí cùng nhau mà không thể sự về hùa hay sự lạm dụng hoặc lợi dụng lẫn nhau theo kiểu tầm thường và thấp kém.

Bởi vậy, thanh niên mà không có ý thức độc lập, không có tư tưởng tự do độc lập cao cả và sáng suốt, không có tinh thần và ý nghĩa độc lập, tự chủ của riêng mình, cũng không còn là các giá trị cá nhân hay xã hội. Nếu vào một đoàn thể, tổ chức nào đó chỉ do sự thụ động, sự tính toán lợi lộc cá nhân, hoặc do bị lôi kéo vì bất kỳ một nguyên nhân chủ quan nào đó, đó cũng không thể gọi là đi theo con đường lý tưởng, mà thật sự chỉ còn là những hành động bế tắt, tầm thường. Chính giá trị hiểu biết, ý nghĩa học vấn, tình cảm trong sáng, ý thức sáng suốt, ý chí cá nhân cao cả, độc lập, mới là nền tảng cho mọi lý tưởng của thanh niên mà không là gì khác.

Cho nên nếu các thanh nên ngay từ đầu đã được người khác hay tự mình chuẩn bị nhằm dọn sẳn cho họ một con đường quyền lợi riêng tư nào đó một cách có kế hoạch trong suốt cuộc đời sau này để từng bước tiến lên theo kiểu bài bản để nhằm đạt tới những danh phận nhất định của riêng họ trong xã hội, thì đó quả là một thứ tư tưởng xấu xa, nguy hiểm, vì nó lạc hậu, ích kỷ, tư lợi, phản tiến hóa, phản xã hội, phi đạo đức và phản lý tưởng. Bởi vì nó tạo nên một tầng lớp ăn trên ngồi trước, đã được ém sẳn từ đầu trong xã hội để nhằm ăn bám xã hội, lợi dụng xã hội, nô lệ hóa xã hội, tạo thành một thứ giai cấp mới, ngụy tạo, giả tạo, giả dối và có thể hoàn toàn, ích kỷ, cá nhân, tầm thường, nguy hiểm và phản động.

Thế nên nói cho cùng lại, tuổi trẻ không thể không có lý tưởng, nhưng lý tưởng đó phải do chính mình tự trang bị cho mình, không do người nào khác cài đặt, hay có ý đồ mớm vào mình theo cách ngoại lai như là cái gì đó chỉ có tính cách bề ngoài, nhưng ngược lại, chính mình phải tự xây dựng nó, tạo ra nó, nuôi dưỡng, và theo đuổi nó thật sự độc lập, tự do, tự chủ, sáng suốt, cũng như hoàn toàn hiệu quả, cho chính mình, cho công ích, và cả cho nhân quần xã hội một cách rộng lớn trong suốt cả cuộc đời của mình.