“Văn thơ bạc bẽo rẻ như bèo”

Hữu Quân

                   

Hồi bé, tôi dốt văn cực kỳ. Để tiến bộ, mẹ tôi đã làm hẳn cho tôi cái thẻ thư viện thị xã. Tôi đã đọc gần như hết cái thư việc mấy ngàn cuối sách đó nhưng..dốt vẫn hoàn dốt, điểm văn chả bao giờ leo đến con số 5/10. May mà mấy môn tự nhiên bù lại nên tôi không bị đúp.


Rồi cuối cấp 2, tình cờ tôi được học một ông thầy. Thầy tên Thắng, dạy văn. Nói chuyện với tôi vài lần, thầy bảo tôi ngu. Văn thì cứ lạc quan tin tưởng vào CM, chị Dậu, chị Sứ hay Út Tịch thì cũng giống nhau ở chỗ đấu tranh cho giải phóng đất nước, anh dũng kiên trung, đảm đang nhân hậu, chung thuỷ… vv…vv. Cứ thế mà phang vào là OK. Tôi nghe theo, thế là điểm văn nhúc nhíc lên 5 lên 6. Rời chia tay thằng, tôi còn nhớ thầy bảo sẽ chuyển về Thanh Hoá, ở ngay thị xã, số nhà 121 đường Trần Phú .

Lên cấp tôi may mắn được gặp một giáo dạy văn có tên là Hương Thủy. Quê cô ở Huế, nghe nói là nhà cô có dòng dõi quan triều thời trước. Năm 1975, những anh Cách Mạng 30 đã vào nhà, hàng ngàn cuối sách tiếng Hán, tiếng Nôm tiếng Pháp quý đã bị mấy anh đem ra đốt hết. Cô yêu văn học, thời tôi học thì bác Linh đã cởi trói cho văn học Việt và cô đã đưa những tác phẩm đổi mới ra giảng dạy cho chúng tôi, từ “Caí đêm hôn ấy đem gì”, “Tướng về hưu”, “Đá nổi xôn xao”… hay những tác phẩm hiện thực của Dương Thu Hương. Cô hiệu phó vốn là giáo viên cấp một sau đi học chuyên tu, về dạy đạo đức cấp 3 cho học sinh thường xuyên phê phán cô Thủy nhưng cô không hề e sơ, bởi cô tin văn học hiện thực sẽ có sức hút với học trò. Nhờ cô, tôi đã biết yêu văn học, rồi thấy cô có truyện ngắn đang ở tạp chí Langbiang, tôi nghĩ: “Cô viết được thì mình cũng viết được”. Thế là tập tọe viết, đượccô động viên tôi đã bỏ khá nhiều thơì gian để viết, để gửi. Thế rồi có bài được báo đăng, thế là tôi bị theo cái nghiệp viết lách mà ngày xưa ngu kinh khủng.

Thi học kỳ 2 năm cuối cùng, tôi được điểm văn 9 điểm cho bài thi (Nghe nói cả tỉnh chỉ có người đạt điểm 9) và ôm luôn mộng văn chương.

Thành công chả thấy đâu vì thời buổi “Văn thơ bạc bẽo rẻ như bèo” này nhưng tôi vẫn nhớ đến 2 người thầy đã hướng cho tôi vào đời, dù không khá nhưng ít ra vẫn còn ngẩng mặt lên với thiên hạ mà rằng: “Tôi là kẻ có chữ nhưng sinh nhầm… thế kỷ”