Chính quyền này, đảng này muốn hòa giải hòa hợp ư? Chỉ cần tấm lòng thành.

Thông Reo


                                   

Sau ngày 30/4, nhà Thông Reo ở gần một doanh trại bộ đội. Gọi là doanh trại, nhưng thực ra nó chỉ là một dòng tu cũ bị trưng thu cho bộ đội ở. Lúc đó, có lẽ ban chỉ huy đơn vị muốn làm công tác dân vận, nên chiều chiều các chú bộ đội thường hay thả bộ ra nhà dân trong xóm từng tốp hai ba người, để nói chuyện làm quen. Có chú dè dặt cảnh giác, rót nước mời không dám uống, chắc là sợ người dân bỏ thuốc độc. Có chú nổ ngất trời, khoe khoang vung vít về CNXH ở miền Bắc. Có chú kẻ cả, khinh thị. Có chú hiền lành, bình thường giản dị. Gia đình Thông Reo, bên thua...
cuộc, đã gặp được chú Hòa, một chiến sĩ của bên vừa thắng cuộc, trong hoàn cảnh như vậy. Chú Hòa mang cấp bậc trung úy, dáng cao ráo, gương mặt thư sinh hiền lành. Chú là người cùng quê Tiền hải, Thái bình với bà ngoại. Không biết có phải vì vậy, mà sau lần thăm viếng đầu tiên, chú còn tới nhiều lần nữa và trở nên người quen của gia đình lúc nào không hay. Có lần biết mấy đứa trẻ đang bệnh, chú lén đến một mình cho thuốc rồi đi ngay. Lần cuối cả nhà gặp chú là trước khi đơn vị của chú bị thuyên chuyển đi nơi nào không rõ. Hôm đó chú nói chuyện với mẹ thongreo rất lâu. Sau này mẹ kể rằng chú cứ nói đi nói lại:

Chị ạ, sau này họ có nói gì, làm gì đi nữa, chị phải bám lấy thành phố, nhất định không được đưa các cháu đi Kinh tế mới. Nhớ lời em dặn nhé!

Ít lâu sau, cuộc sống trở nên quá khó khăn. Chính quyền mới o ép, dụ dỗ đủ kiểu để đưa bà con trong xóm đi KTM. Hai gia đình kế bên đã đi rồi, nhiều lúc mẹ thongreo đã muốn buông xuôi ra đi cho yên. Nhưng mẹ kể, nhớ đến lời chú Hòa, bà cương quyết không đi. Ai muốn hăm dọa mặc kệ, bà cắn răng trồng rau buôn bán nuôi các con qua ngày đoạn tháng.

Vùng KTM đã là thảm họa. Những gia đình trong xóm lần lượt tìm về, vài người một, và dần dà cả gia đình. Người đã bán nhà thì không còn cơ hội quay về nữa.

Ở đời, giúp đỡ nhau nào chỉ cơm áo gạo tiền. Chỉ một lời nói từ tấm lòng cũng có thể cứu vớt cả một gia đình khỏi thảm họa. Lạ thay, lời nói đó, tấm lòng đó lại đến từ phía bên kia khi khói súng của cuộc chiến tương tàn vẫn chưa tan hẳn.

Chú Hòa không bao giờ trở lại. Một thời gian sau chú trở bệnh sốt rét trong rừng núi Lâm đồng và đã ra đi vĩnh viễn. Những người bộ đội mà mẹ tôi lân la hỏi thăm đã cho biết như vậy. Mẹ kể rằng mẹ vẫn thường cầu nguyện cho chú.

Vậy đó, sự hòa giải hòa hợp của những người dân thường của hai phía có thể đã xảy ra từ rất lâu rồi. Chỉ cần tấm lòng thành. Gia đình tôi và chú Hòa đã thực sự hòa giải từ lúc chú nói lời chào, thật không may là lời vĩnh biệt.

Chính quyền này, đảng này muốn hòa giải hòa hợp ư? Chỉ cần tấm lòng thành. Nhưng đâu phải chỉ với bên thua cuộc 39 năm về trước, mà phải với cả dân tộc, trước mặt là những người dân oan đang vật mình đòi công lý